Huyết áp tâm trương cao không phải là bệnh lý hiếm gặp. Cũng giống như bệnh tăng huyết áp nói chung, căn bệnh này luôn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về bệnh tăng huyết áp tâm trương nhé!
Xem nhanh
1. Huyết áp tâm trương cao
Huyết áp được xác định bằng hai con số, thường được biểu thị bằng tỷ lệ. Số đầu tiên (hoặc số trên cùng) là huyết áp tâm thu và số thứ hai (hoặc số dưới cùng) là huyết áp tâm trương. Huyết áp tâm trương là lực mà máu tác động lên thành động mạch trong thời kỳ tâm trương (khi cơ tim được thư giãn) và là mức huyết áp thấp nhất trong mạch máu.
Có ba loại tăng huyết áp: tăng huyết áp tâm thu, tăng huyết áp tâm trương và tăng huyết áp hỗn hợp. Tăng huyết áp tâm trương xảy ra khi chỉ số dưới cùng cao và được định nghĩa là huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên. Tăng huyết áp tâm trương đơn độc xảy ra chủ yếu ở những người trẻ tuổi.
Ở hầu hết những người bị tăng huyết áp tâm trương, còn được gọi là tăng huyết áp nguyên phát, không thể xác định được nguyên nhân cụ thể. Trong một số trường hợp, tăng huyết áp tâm trương đơn độc là thứ phát sau một tình trạng khác như bệnh tuyến giáp, bệnh thận hoặc chứng ngưng thở khi ngủ.
Tăng huyết áp tâm trương làm cho mạch máu đàn hồi kém và cứng hơn
Huyết áp tâm trương cao làm cho mạch máu kém đàn hồi và cứng hơn, dẫn đến xơ vữa động mạch. Huyết áp tâm trương bình thường thường là 60-80 mmHg. Nếu huyết áp tâm trương của bạn từ 80 đến 89 mmHg, bạn nên đặc biệt cẩn thận vì bạn đã bị tiền tăng huyết áp. Nếu huyết áp tâm trương cao trên 100 mmHg bạn cần đến bác sĩ ngay.
Huyết áp tâm trương thường thay đổi trong ngày. Bệnh nhân nên đo huyết áp nhiều lần trong ngày để lấy giá trị trung bình. Các yếu tố gây ra dao động huyết áp tâm trương bao gồm: sử dụng nicotine, mức độ căng thẳng và tập thể dục, thái độ,…
2. Nguyên nhân huyết áp tâm trương cao
Nguyên nhân gây cao huyết áp tâm trương có thể kể đến như:
- Tuổi tác và giới tính: Yếu tố nguy cơ chính là tuổi cao đối với cả nam và nữ, ảnh hưởng đến 90% bệnh nhân tăng huyết áp. Đàn ông trên 45 tuổi và phụ nữ trên 55 tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh cao huyết áp. Tuy nhiên, huyết áp cao đang trở nên phổ biến hơn ở thanh thiếu niên. Nhìn chung, nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới.
- Tiền sử gia đình: Nếu bạn có cha hoặc mẹ bị cao huyết áp, bạn có thể có nguy cơ cao mắc bệnh cao huyết áp.
- Béo phì: 1/3 số người tăng huyết áp bị thừa cân. Người lớn béo phì có khả năng bị tăng huyết áp tâm trương cao gấp đôi so với người lớn có cân nặng bình thường. Trẻ em và thanh thiếu niên thừa cân có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp khi lớn lên.
- Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn: Tình trạng ngừng thở lặp đi lặp lại trong khi ngủ. Hầu hết bệnh nhân tăng huyết áp đều bị ngưng thở khi ngủ.
- Lối sống: Hút thuốc và uống rượu quá mức làm tăng nguy cơ tăng huyết áp tâm trương. Chế độ ăn ít kali, nhiều muối có thể làm tăng huyết áp tâm trương. Một lối sống ít vận động có thể dẫn đến béo phì và huyết áp cao. Cả căng thẳng về tinh thần và thể chất đều có thể làm tăng huyết áp tạm thời.
- Vấn đề sức khỏe: Nhiều vấn đề sức khỏe có liên quan đến huyết áp cao và khó kiểm soát. Bao gồm bệnh thận, tiểu đường và các vấn đề nội tiết.
- Thuốc: Nhiều loại thuốc có thể làm tăng huyết áp tạm thời hoặc làm cho tình trạng tồi tệ hơn. Thuốc bao gồm: thuốc chống viêm không steroid như naproxen, aspirin, ibuprofen. corticosteroid tiêm tĩnh mạch hoặc uống; biện pháp tránh thai; thuốc giảm đau, bao gồm cả pseudoephedrine.
Tuổi tác cao là một nguyên nhân làm huyết áp tâm trương tăng cao
3. Dấu hiệu nhận biết huyết áp tâm trương cao
Cao huyết áp được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng”. Vì các triệu chứng của bệnh thường âm thầm và khó phát hiện.
Các dấu hiệu cảnh báo huyết áp tâm trương cao bao gồm:
- Chóng mặt
- Đau đầu
- Đổ mồ hôi đêm
- Khó ngủ
- Chảy máu mũi
- Đánh trống ngực
- Buồn nôn
- Mờ mắt
Tăng huyết áp tâm trương khác với tăng huyết áp tâm thu hoặc cả tăng huyết áp tâm thu huyết áp tâm trương. Nó thường có thể được kiểm soát tốt bằng những thay đổi về tính cách và lối sống, nhưng các bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc.
Xem thêm: Giá ghế massage toàn thân bao nhiêu? Có nên mua ghế massage giá rẻ không?
4. Các biện pháp phòng ngừa tăng huyết áp tâm trương
- Đo huyết áp thường xuyên là công cụ quan trọng nhất để phát hiện sớm tăng huyết áp tâm trương. Mọi người cần kiểm tra huyết áp thường xuyên như khám sức khỏe định kỳ, thăm khám tại các cơ sở y tế. Nếu bạn đã bị cao huyết áp hoặc có nguy cơ bị cao huyết áp thì máy đo huyết áp điện tử cá nhân là công cụ hữu hiệu để kiểm tra huyết áp thường xuyên cho bạn và gia đình.
- Dinh dưỡng đầy đủ: Giảm lượng muối (ít hơn 5 g muối mỗi ngày). Tăng cường ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi. Hạn chế thực phẩm giàu cholesterol và chất béo bão hòa. Đảm bảo đủ kali và các nguyên tố vi lượng.
Để phòng ngừa tăng huyết áp tâm trương bạn cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ
- Duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 đến 22,9. Đặt mục tiêu vòng eo trong vòng 90cm đối với nam và 80cm đối với nữ. Giảm cân tích cực (nếu bạn thừa cân).
- Hạn chế uống rượu bia, bỏ thuốc lá hoặc bỏ hẳn thuốc lào.
- Tăng cường hoạt động thể chất ở mức độ phù hợp: Thường xuyên tập thể dục ở mức độ vừa phải, đi bộ, đạp xe hoặc chơi thể thao khoảng 30 đến 60 phút mỗi ngày.
- Tránh lo lắng và căng thẳng thần kinh. Cần chú ý thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý, tránh bị lạnh đột ngột. Bạn có thể thư giãn tại nhà bằng cách sử dụng ghế mát xa, đây là thiết bị chăm sóc sức khỏe được các chuyên gia sức khỏe khuyên dùng cho người bị huyết áp cao.
Người bị huyết áp tâm trương cao cần được khám sàng lọc và phát hiện sớm. Bên cạnh việc áp dụng các lối sống tích cực ở trên, người bệnh cần được theo dõi và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.